Sleutelen aan Virussen

Voorzichtigheid boven alles of onbeperkte wetenschappelijke vrijheid? Het nieuws dat het Erasmus MC eind november 2011 wereldkundig maakte, dat viroloog Ron Fouchier en zijn onderzoeksteam erin waren geslaagd het vogelgriepvirus H5N1 te veranderen in een voor mensen levensgevaarlijk virus, leidt nog altijd tot verhitte discussies. Tegenstanders van dergelijk onderzoek wijzen op het risico dat het virus - of de vereiste kennis om het te bouwen - in verkeerde handen valt of uit het laboratorium ontsnapt. Fouchier is het daar niet mee eens: “hoe gevaarlijker een virus is, hoe meer onderzoek je er naar moet doen”, juist om te begrijpen hoe een virus zich aanpast om via zoogdieren te worden overgedragen op de mens. Zonder deze kennis is het onmogelijk te voorzien welk virus vroeg of laat een pandemie zou kunnen veroorzaken. Bovendien kan onderzoek aan gevaarlijke virussen ook kennis opleveren voor de ontwikkeling van vaccins of behandeling van bijvoorbeeld genetische defecten of kanker. Wegen deze voordelen op tegen de nadelen? Hoe moeilijk is het om een virus genetisch aan te passen en moet je alle onderzoeksgegevens vervolgens ook publiceren? Hoe worden virussen van dier op mens overgedragen en wat zijn de voorwaarden voor het ontstaan van een pandemie?
 
In het Science Café van maandag 11 december a.s. zal Sander Herfst (Erasmus MC), die zelf onderzoek deed aan het vogelgriepvirus H5N1, uitleggen hoe genetische modificatie van potentieel gevaarlijke ‘natuurlijke’ virussen kan worden ingezet om de mens juist gezond in plaats van ziek te maken. Ab Osterhaus, directeur van het Research Center for Emerging Infections and Zoonoses (TiHo Hannover), zal uitleggen hoe virussen van dier op mens worden overdragen en een pandemie kan ontstaan en hoe medicijnen en vaccins tegen potentieel pandemische virussen worden ontwikkeld.